Bohater powieści, młody lekarz Tomasz Judym, odbywający praktykę lekarską w Paryżu, poznaje tam turystki Polki - panią Niewadzką, jej wnuczki - Natalię Orszeńską i jej siostrę, oraz ich opiekunkę i przyjaciółkę, Joannę Podborską. Odbywa z nimi wycieczkę do Wersalu, a potem się rozstają. Judym wraca do Warszawy, gdzie zamierza się poświęcić walce z nędzą i pomocy najuboższym mieszkańcom. W tym celu podczas spotkania lekarzy...

Lalka jest literackim obrazem Polski i trzech pokoleń Polaków końca XIX wieku. Dotyczy przemian dokonujących się w obyczajach i przekonaniach arystokracji, mieszczaństwa, ale także studentów, polskich Żydów czy niższych warst społecznych. Glównym tematem jest nieodwzajemniona miłość bogatego kupca Stanisława Wokulskiego do zubożałej arystokratki Izabeli Łęckiej. In 1872 Warsaw, middle-aged and wealthy Stanislaw Wokulski returns...

Potop, druga z powiesci tworzacych Trylogie, przedstawia dzieje Polski w dobie najazdu Szwedów (1655-1660). Zasadnicza idea powiesci jest problem zdrady i wiernosci, bedacy kryterium moralnej oceny zarówno postaci historycznych (np. Radziwill) jak i fikcyjnych (przede wszystkim Kmicic). Z glównym motywem wiaze sie sposób prezentacji zdarzen - Sienkiewicz ukazuje dwie fazy konfliktu polsko-szwedzkiego, w którym duza role odegrala zdrada magnatów...